پولیپ بینی توده ایست که همچون قطره اشک یا خوشه انگور در مسیر سینوس ها قرار می گیرد. این توده نرم ، بدون درد و غیر سرطانی ممکن است بر اثر آسم ، عفونت های دوره ای ، آلرژی یا سایر اختلالات خاص ایمنی ایجاد شود. در ادامه دکتر نگین نجمی بهترین جراح بینی در رشت ، اطلاعات بیشتری از پروسه جراحی این عارضه ، همچنین درمان های دیگر آن ، ارائه می دهد.
در صورتی که پولیپ های بینی کوچک باشند ، معمولاً عوارضی ندارد و فرد متوجه آن نمی شود. اما پولیپ های بزرگ تر که گاهاً به صورت گروهی نیز ایجاد می شوند کاملا مشخص هستند به طوریکه راه تنفسی بیمار را مسدود کرده و فرد نمی تواند به راحتی نفس بکشد. همچنین ممکن است منجر به از دست دادن حس بویایی و بروز عفونت های مکرر شود. ممکن است این عارضه برای هر کسی اتفاق بیوفتد اما احتمال بروز آن در افراد میانسال بیشتر است. افرادی که برای درمان این توده تحت کنترل بهترین متخصص گوش و حلق و بینی رشت ، قرار می گیرند ، ابتدا شروع به مصرف دارو می کنند. اما اگر دارو درمانی موفقیت آمیز نبود ، با انجام جراحی نسبت به برداشتن پولیپ اقدام می شود. البته این احتمال وجود دارد که پولیپ پس از مدتی مجدداً ایجاد شود.
علائم پولیپ بینی
در برخی موارد عارضه مذکور در افرادی که دچار سینوزیت مزمن هستند ایجاد می شود البته این مشکل برای همه پدید نمی آید و غالبا سینوزیت مزمن منجر به ایجاد پولیپ بینی نمی شود. از دیگر نشانه های این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- آبریزش بینی
- خر خر کردن
- درد سر و صورت
- گرفتگی مداوم بینی
- آبریزش از پشت بینی
- درد در دندان های بالا
- کاهش یا عدم حس بویایی
- احساس خارش در اطراف چشم
- احساس فشار به روی پیشانی و صورت
نحوه تشخیص پولیپ بینی
در صورتی که پولیپ بینی بسیار بزرگ باشد ، با استفاده از چراغ قوه پزشکی و با نگاه به داخل مجاری بینی می توان این توده را مشاهده کرد. اما در صورتی که این توده در اعماق بینی وجود داشته باشد ، دکتر با استفاده از آندوسکوپی ، بینی را معاینه خواهد کرد و از وجود این عارضه مطمئن می شود. از دیگر روش های تشخیص پولیپ بینی می توان به ام آر آی و سی تی اسکن اشاره نمود.
آزمایشات تشخیصی پولیپ بینی
تست آندوسکوپی تشخیصی بینی
در این روش بهترین جراح بینی ، به کمک ابزاری به نام آندوسکوپ ، که لوله ای باریک از جنس فلز و مجهز به نور و دوربین دیجیتالی ، برای تهیه تصاویر با کیفیت و دارای بزرگنمایی ، از داخل بینی و راه هوایی و مجاری سینوسی می باشد ، درون بینی را به صورت دقیق بررسی می کند. در این بررسی انواع ضایعه های درون بینی ، مانند پولیپ ها و تومورهای بینی ، ترشحات بینی و انحراف در تیغه بینی ، به صورت واضح ، قابل مشاهده و تشخیص می باشند.
تست سی تی اسکن
سی تی اسکن می تواند ، از وضعیت اندام های داخلی و مجاور بینی ، وضعیت سینوس های بینی و منشا ایجاد پولیپ ها ، اطلاعات دقیقی را در اختیار بهترین جراح بینی ، قرار دهد. معمولا قبل از اقدام به جراحی زیبایی بینی ، این تست از سوی جراح تجویز می شود.
تست آلرژی
در صورتی که علائم بیمار با آلرژی همراه باشد ، پزشک ممکن است برای شناسایی منشا عوامل آلرژی زا ، تست های آلرژی را برای شما تجویز نماید. از تست های آلرژی ، در تعیین و شناسایی التهابات مزمن استفاده می شود.
چه زمانی مراجعه به پزشک برای درمان پولیپ بینی حائز اهمیت است ؟
در صورتی که علائم این عارضه بیش از 10 روز ادامه پیدا کرد حتما به جراح بینی مراجعه نمایید. توجه داشته باشید که علائم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی و سرما خوردگی مشابه یکدیگر هستند. در صورتی که با یکی از علائم زیر مواجه شدید فوراً به پزشک مراجعه نمایید :
- مشکل جدی در تنفس
- التهاب شدید اطراف چشم
- تشدید ناگهانی علائم بیماری
- افزایش سردرد به همراه تب بالا
- عدم توانایی نگه داشتن سر به سمت جلو
- دوبینی ، عدم توانایی حرکت دادن چشم و کاهش دید
درمان پولیپ بینی در رشت
اگر پولیپ های بینی کوچک باشند ، پزشک ، اسپری بینی حاوی کورتیکواستروئیدها را به همراه قرص های آن ، تجویز می کند ؛ این دارو باعث کوچک شدن آرام آن ها و پیشگیری از بازگشت آن ها می شود ؛ توده های بزرگ به درمان دارویی واکنش مثبت نشان نداده و اغلب به جراحی نیاز دارند ؛ پزشک از یک لوله کوچک بنام اندوسکوپ برای انجام این جراحی استفاده می کند ؛ این از نیاز به ایجاد برش بیرونی بر روی صورت جلوگیری می کند ؛ جراح بینی بخشی از پولیپ های بینی را جهت آزمایش دقیق به آزمایشگاه ارسال می کند. شرح دقیق روش های درمان پولیپ بینی را در گیلان را در ادامه می خوانید.
روش های درمانی
اقدامات درمانی معمولا به منظور کاهش سایز پولیپ ها ، از بین بردن و حذف کامل پولیپ ها و رفع عواملی است ، که سبب ایجاد بیماری هایی مانند آلرژی یا سینوزیت ، که بعنوان منشا این عارضه ها شناخته می شوند ، صورت می گیرند. اقدامات درمانی به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند :
درمان های دارویی یا طبی
دارو درمانی به کمک دارو های موضعی ، دارو های تزریقی و یا دارو های سیمتیک خوراکی ، انجام می شود. معمولا دارو درمانی می تواند سبب کاهش اندازه پولیپ ها شود ، ولی معمولا قادر به حذف کامل آن ها نیست. تنها دارویی که بعنوان موثر ترین روش درمان دارویی پولیپ های بینی ، شناخته شده است ترکیبات استروئیدی ( کورتونی ) می باشند. این دارو ها دارای انواع موضعی ، خوراکی و تزریقی هستند. اسپری ها و قطره های بینی ، نوع موضعی دارو های استروئیدی هستند ، که کمترین عوارض جانبی را دارند. نوع خوراکی و تزریقی کورتون ها می توانند ، در درمان این عارضه موثرتر عمل کنند؛ ولی معمولا استفاده طولانی مدت از آن ها و در دوز های بالا ، می تواند عوارض جانبی جدی را برای بیمار ایجاد کند. ممکن است برای درمان قارچ ، سینوزیت یا آلرژی ، دارو های دیگری نیز برای بیمار تجویز شود.
درمان جراحی پولیپ ها
اقدامات درمانی از طریق جراحی ، معمولا در مواردی استفاده می شوند ، که روش های دارویی نتوانند به رفع یا کوچک کردن پولیپ ها کمک کنند ، یا به دلیل استفاده از دارو های کورتونی ، عوارض جانبی آن ها بیمار را درگیر کند ، و یا اینکه پولیپ ها پس از درمان مجددا عود نمایند. با توجه به اندازه این عارضه ها و محل قرار گیری آن ها ، ممکن است از ابزار پیشرفته تر و یا روش های جراحی مختلفی ، برای خارج سازی پولیپ ها استفاده شود. در مواردی که این عارضه ، سینوس ها را نیز درگیر نمایند ، معمولا از روش آندوسکوپی سینوس برای خارج کردن پولیپ ها استفاده می شود. به کار گیری لیزر در جراحی نیز ، یکی از روش های پیشرفته جراحی پولیپ های بینی در رشت ، می باشد.
علل پولیپ بینی چیست؟
پولیپ ها در بینی معمولاً در پی حساسیت و التهاب های دراز مدت غشاهای مخاطی که سینوس ها را می پوشانند بوجود می آیند. هر چند علت دقیق انواع متنوع آسیب پذیری پولیپ ها در افراد مختلف ، هنوز مشخص نشده است ولی می توان گفت که ژن ها و عوامل ژنتیکی در این میان دخیل هستند. بعلاوه ، اگر یکی از فاکتورهای خطر زیر در فرد وجود داشته باشد ، احتمال بروز این عارضه نیز در او بیشتر خواهد بود.
- حساسیت مزمن و تورم مجاری بینی و سینوس ها
- عفونت های مکرر در سینوس یا رینوسینوزیتی که با پولیپ های بینی در ارتباط باشد.
- التهابی که در اثر ابتلا به بیماری های دیگر ، به بروز پولیپ بینی منجر شده باشد. برخی از این بیماری ها شامل آسم ، آلرژی ( خصوصاً حساسیت های قارچی ) ، حساسیت های دارویی ، ناهنجاری ها در سیستم ایمنی ، فیبروز سیستیک و کمبود ویتامین D می باشد.
آیا پولیپ بینی بعد از درمان ، ممکن است عود کند؟
بله ، گاهی پولیپ در بینی بعد از درمان ، عود می کند. احتمال بازگشت خصوصاً زمانی بیشتر می شود که التهاب پایه به اندازه کافی ، درمان نشده باشد. بنابراین ، لازم است انجام فرایند درمان ، به دست یک متخصص حرفه ای و با تجربه سپرده شود تا ایشان با ترسیم یک طرح درمان کامل و اجرای یک فرایند درمان دراز مدت ، به شکلی موثر ، علائم را تحت مدیریت درآورده و خطر عود یا بازگشت بیماری را به حداقل سطح ممکن برساند.
چگونه می توان از این عارضه پیشگیری کرد؟
به طور کلی ، هیچ استراتژی قطعی برای پیشگیری از پولیپ بینی وجود ندارد. البته ، تحت کنترل در آوردن بیماری های زمینه ای از قبیل آلرژی یا اسم ، می تواند در کاهش احتمال بروز این مشکل ، موثر واقع شود. بهتر است تا جایی که می توانید از قرار گرفتن در معرض محیط های حاوی عوامل محرک ، از قبیل آلاینده ها یا دود سیگار و سایر منابع دود ، اجتناب کنید تا این عارضه کمتر تحریک شود.
زمان مناسب برای درمان پولیپ بینی چگونه تعیین شود؟
درمان پولیپ بینی همواره ضروری نیست و در افرادی که پولیپ کوچکی در بینی دارند و علائم خاصی احساس نمی‌شود، اغلب نیازی به مداخله درمانی نیست. به عبارت دیگر، اگر ابعاد پولیپ کوچک بوده و شخص هیچ علائم خاصی نداشته باشد، احتمالاً نیازی به درمان فوری نیست. اما در مقابل، افرادی که با پولیپ‌های بزرگ بینی روبرو هستند و به دلیل التهاب مزمن سینوس و انسداد بینی، ممکن است با شرایط زیر مواجه شوند:
- آپنه انسدادی خواب که می‌تواند منجر به نفس کم عمق یا حتی قطع کامل تنفس در طول خواب شود.
- حمله آسم و تنگی نفس در قفسه سینه.
- عفونت‌های مکرر سینوس که ممکن است با افزایش شدت و فراوانی عفونت‌های سینوسی مرتبط شده و به سینوزیت مزمن منجر شود.
- مشکلات بینایی؛ افراد مبتلا به پولیپ بینی ممکن است در صورت گسترش عفونت به کره چشم عواقبی نظیر تورم چشم، کاهش دید یا حتی کوری تجربه کنند.
- لخته‌های خون؛ پولیپ بینی می‌تواند باعث ایجاد رگ‌های خون روشن یا لخته شده در داخل حفره‌های بینی شود.
با توجه به این علائم و مشکلات، تصمیم به درمان پولیپ بینی باید توسط یک پزشک متخصص گرفته شود.
چگونه می‌توان توده‌ها را تشخیص داد؟
به طور معمول یک جراح بینی ، متخصص گوش و حلق و بینی به راحتی به کمک چراغ قوه پزشکی و مشاهده درون بینی ، می تواند این عارضه را تشخیص دهد. در مواردی که لازم باشد تا از وجود عارضه مطمئن شویم ، به کمک آندوسکوپی بینی ، سی تی اسکن یا MRI ، تست آلرژی و آزمایش تشخیص فیبروز کیستی ، ازوجود پولـیپ بینی مطمئن خواهیم شد. همچنین لازم به ذکر است که مهم ترین راه تشخیص و بارز ترین نشانه وجود پولیپ دماغ انسداد تنفسی است ، که در بیشتر موارد با خشکی گلو نیز همراه است.
عوارض پولیپ بینی و راهکارهای درمانی
پولیپ بینی به عنوان یک توده غیر سرطانی در داخل بینی، ممکن است منجر به برخی مشکلات شود. یکی از عوارض شایع آن، ابتلا به عفونت سینوسی است که ممکن است به صورت مزمن و تکراری ظاهر شود. در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی، نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک ممکن است احساس شود. به ندرت، پولیپ بینی می‌تواند عوارض خطرناک‌تری را ایجاد کند، از جمله:
- مننژیت (عفونت بافت اطراف مغز و نخاع)
- سلولیت اوربیتال (عفونت اطراف بافت اطراف چشم)
- استاتیت (عفونت استخوان‌های سینوس)
پزشک متخصص درمانی مرتبط با این زمینه، علائم را با دقت ارزیابی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که آیا این عوارض در شما وجود دارد یا خیر. در صورت ابتلا، ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک باشد و در موارد بسیار نادر، جراحی ممکن است لازم باشد.
پولیپ‌های بزرگ بینی می‌توانند به خاطر انسداد مسیر هوا در هنگام خواب، منجر به مشکلاتی مانند آپنه انسدادی خواب شوند. این موضوع ممکن است باعث احساس خستگی و خواب آلودگی در طول روز شود. اگر این علائم را تجربه می‌کنید، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید تا بهترین راهکارهای درمانی را برای شما مشخص کند.
بیماری‌هایی که ممکن است باعث ایجاد پولیپ بینی شوند
به طور کلی، هر شرایطی که منجر به تحریک و التهاب در مجاری بینی یا سینوس‌ها شود، می‌تواند خطر ابتلا به پولیپ بینی را افزایش دهد. عواملی که اغلب با پولیپ همراه هستند، به شرح زیر می‌باشند:
- آسم: بیماری آسم که باعث تورم و تنگی راه تنفس می‌شود، می‌تواند به ایجاد پولیپ بینی منجر شود.
- حساسیت به آسپرین: حساسیت به آسپرین نیز یکی از عواملی است که ممکن است باعث ایجاد پولیپ بینی شود.
- سینوزیت قارچی آلرژیک: حساسیت به قارچ‌های معلق در هوا می‌تواند یکی از علل پولیپ بینی باشد.
- فیبروز کیستیک: یک اختلال ژنتیکی که باعث ایجاد مایعات غلیظ و چسبنده در بدن می‌شود، از جمله مخاط پوشش بینی و سینوس.
- سندرم چورگ – اشتراوس: یک بیماری نادر که باعث التهاب عروق خونی می‌شود و ممکن است به ایجاد پولیپ بینی منجر گردد.
- کمبود ویتامین D:کمبود ویتامین D نیز می‌تواند به افزایش خطر ایجاد پولیپ بینی کمک کند.
سوابق خانوادگی نیز می‌تواند در ایجاد پولیپ تأثیرگذار باشد. شواهد نشان می‌دهد که تغییرات ژنتیکی ممکن است در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن، به ایجاد پولیپ بینی منجر شود. برای درک دقیق‌تر و پیشگیری از پیش از ایجاد پولیپ، مشاوره با پزشک تخصصی توصیه می‌شود.
روش‌های جلوگیری از ایجاد پولیپ بینی
با اعمال راهکارهای زیر، می‌توانید احتمال ایجاد پولیپ بینی را کاهش دهید و یا از عود مجدد آن جلوگیری نمایید.
- کنترل آلرژی و آسم: دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت اجرا کنید. در صورت عدم کنترل بهینه علائم، با پزشک خود در مورد تغییرات در برنامه درمانی مشورت نمایید.
- خودداری از تحریک‌کننده‌های بینی: تا حد ممکن از محیط‌های آلوده دوری کنید. تنفس ذرات معلق در هوا ممکن است به تورم، سوزش در بینی و سینوس‌ها منجر شود. از مواردی مانند دود تنباکو، بخارات شیمیایی و گردوغبار پرهیز کنید.
- رعایت بهداشت: عفونت‌های باکتریایی و ویروسی می‌توانند التهاب در مجاری بینی و سینوس‌ها ایجاد کنند. دستان خود را به طور منظم بشویید و اصول بهداشت را رعایت نمایید.
- مرطوب کردن محیط خانه: استفاده از بخور در خانه به مرطوب شدن مجاری تنفسی کمک می‌کند. این اقدام باعث جریان مخاط سینوس‌ها می‌شود و از انسداد و التهاب جلوگیری می‌کند. به منظور جلوگیری از رشد باکتری‌ها، دستگاه بخور را روزانه تمیز نمایید.
- شستشوی بینی: از سرم شستشو برای تمیزکردن بینی استفاده کنید. این عمل باعث جریان مخاط و حذف آلرژن‌ها و عوامل محرک می‌شود.
سخن آخر
پولیپ بینی یک تومور غیر سرطانی خوش خیم می باشد که در پوشش داخلی ( آستر ) بینی یا سینوس رشد می کند ؛ این پولیپ ها ، معمولاً در هر دو مجرای بینی ایجاد شده و باعث انسداد مجاری عبور هوا می شوند ؛ همچنین می توانند باعث ایجاد حس گرفتگی بینی شده و حس بویایی را کاهش دهند ؛ همیشه همه توده های رشد کرده در بینی ، پولیپ نمی باشند. پولیپ های بینی گاهی در اثر التهاب مزمن طولانی پوشش داخلی بینی به وجود می آیند ، هر چند اغلب اوقات هیچ دلیل آشکاری برای تشکیل آن ها ، قابل شناسایی نمی باشد. افراد دارای ورم غشای مخاطی بینی آلرژیک نسبت به سایر افراد ، در معرض خطر بیشتر تشکیل پولیپ قرار دارند ؛ به علاوه ، پولیپ های بینی عموماً در کودکان دارای فیبروز سیستیک ، رشد می کنند. افراد دارای پولیپ بینی و آسم ، اغلب به آسپرین و دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن ، آلرژی دارند ؛ همچنین این افراد گاهی تنگی نفس شدید را در صورت مصرفی یکی از این داروها تجربه می کنند.
